گوناگونی جانوران -جانوران مهره دار

گوناگونی جانوران -جانوران مهره دار
ماهي ها : ماهيهاي مختلفي در درياها زندگي مي كنند كه از لحاظ شكل ، رنگ ، اندازه ، نوع غذا و نوع رفتارها بسيار با هم فرق دارند. اسلكت برخي از ماهي ها غضروفي است. (مثل كوسه، ماهي خاويار، اره ماهي، سفره ماهي و ...) داشتن آبشش و باله، ماهي را براي زيستن در آب سازگار مي كند بيشتر ماهيها داراي فلس هستند،‌پولك به نوع خاص از فلس گفته مي شود.

دوزيستان : دوزيستان در آب تخم ريزي مي كنند و نوزاد آن ها مراحل اول رشد را در آب طي مي كند، اما چون بعداً آبشش آنها تبديل به شش مي شود، جانورا بايد بقيه ي زندگي را در خشكي بگذراند. قورباغه از دوزيستان است. نوزادان قورباغه گياه خوارند. اما جانور بالغ، گوشت خوار است. پوست قورباغه نازك است، پولك ... ندارد. شش قورباغه ها كوچك است و نياز جانور را رفع نمي كند. به اين علت، قورباغه ها تنفس پوستي هم دارند.

خزندگان :
بدن خزندگان با صفحات يا پولك هاي سخت پوشيده شده است. دست ها و پاهاي خزنده كوتاه اند، بنابراين جانور، در هنگام حركت شكم خود را روي زمين مي كشاند. بيشتر خزنده ها در خشكي زندگي مي كنند. خزندگان تخم هايي با پوسته ي نرم و قابل انعطاف مي گذارند. دانياسورها خزندگان قديمي خشكي زي هستند كه نسل آن ها در حدود ميليون ها سال پيش از بين رفته است.

پرندگان :
پرنده ها براي حركت كردن انرژي زياد صرف مي كنند و براي جبران آن بايد غذاي زيادي بخورند. بدن پرنده ها از پر پوشيده شده است . پر، كه سبك و مقاوم است همه بدن را گرم نگه مي دارد، هم به سبك شدن بدن و پرواز كمك مي كند. پرنده ها، از لحاظ شكل بدن، پاها، منقار و غيره با هم فرق هاي بسياري دارند، در پرندگاني كه خوب پرواز مي كنند، استخوان ها پرحفره اند، چنين ساختماني علاوه بر استحكام زياد، بدن را نيز سبك مي كنند.

پستانداران : پستانداران ، در همه جاهاي زمين زندگي مي كنند و بين همه آن ها، ويژگي هاي مشتركي را مي توان يافت. مثلآً بدن اين جانوران از مو، پشم يا كرك پوشيده شده است. بيشتر آن ها بچه زا هستند و جنين غذاي خود را از خون مادر مي گيرد. همه پستانداران غده هاي شيري دارند و شير غذاي نوزدان است. قدرت يادگيري اين جانوران زياد است.

طراحي كنيداسفنج براي رشد و توليد مثل نياز به تغذيه و تنفس دارد، اما دستگاه خاصي براي انجام اين عمل ندارد. به نظر شما اسفنج چگونه تغذيه و تنفس مي كند؟ آيا به خون احتياج دارد؟
1 - سطح بدن اسفنج پر از سوراخ است. در درون بدن اين موجود زنده سلول هايي وجود دارد كه با ضربه زدن با هم باعث جريان يافتن آب مي شود. آب هاي اكسيژن و ذرات ريز غذا است. اين سلول ها غذا را جذب مي كنند و به حفره هاي وسط بدن انتقال مي دهند. از طريق اين سلول ها، مواد غذايي به نقاطي از بدن كه نياز به غذا دارد منتقل مي شود مواد زايد نيز از سوراخ هاي بزرگ وسط بدن به بيرون رانده مي شوند.
2 – اسفنج ها به خون احتياج ندارند. زندگي اسفنج ها به جريان آب بستگي دارد. زيرا آب باعث انتقال غذا و اكسيژن به اسفنج مي شود و مواد زايد آن ها را با خود حمل مي كند.

فكر كنيد
مفهوم بدن كيسه مانند چيست؟بدن اين موجودات مانند چيست؟
بدن اين موجودات مانند كيسه است و اين كيسه با مجرايي به خارج باز مي شود كه هم به منزله ي دهان و هم مخرج است.

بازوهاي كيسه تنان كه اطراف دهانه ي كيسه قرار گرفته اند چه نقشي دارند؟
باعث جريان يافتن آب و هدايت غذا به سوي دهان مي شود.

مشاهده كنيد:
تصاوير مشاهده كنيدپوشش سخت بيروني بدن جانوراني از مواد معدني خاصي درست شده كه به آن استحكام مي بخشيد. يك صدف خالي حلزون را در سركه ي غليظ بيندازيد. پس از چند ساعت آن را ببيند. چه اتفاقي افتاده است؟ حباب هاي گاز نشانه ي چيست؟
يك صدف خالي حلزون در سركه ي غليظ نرم مي شود / حباب هاي گاز نشانه ي كربن دي اكسيد است.

فكر كنيد
مگس كه در اطراف ما زياد ديده مي شود يكي از عوامل مهم انتقال آلودگي است. با توجه به تصاوير علت آن را بيان كنيد.

مگس به كمك خرطوم شيرابه را مي مكد و در روي مواد مي نشيند و شيرابه را منتقل مي كند.

اطلاعات جمع آوري كنيد
ماهي هاي خاويار درياي خزر، مرغوب ترين خاوريار جهان را توليد مي كند،‌درباره خاويار طرز تهيه ي آن اطلاعاتي را تهيه كنيد.
خاويار تخم هاي چند گونه از ماهي هاي ازون برون است كه از چندين نقطه در آب درياها و آب هاي شيرين جهان يافت مي شوند. اما درشت ترين و مرغوب ترين آنها در آب هاي سواحل شمالي كشور ما در درياي مازندران زندگي مي كنند.براي بدست آوردن خاويار ابتدا ماهيهاي صيد شده را با آب تميز مي شويند و شكم آها را باز مي كنند و تخم ها (خاويار) را در تشك هايي جمع آوري مي كنند.سپس آن ها را در يك توري مي ريزند تا كاملاً از يكديگر جدا شوند. به اين تخم ها نمك مي زنند و بعد از مدتي آب نمك را از خاويار جمع مي كنند و با فشار بر روي آن ها ترك ايجاد مي كنند. خاويار بدست آمده را در قوطي كنسرو بستنه بندي مي كنند.

آزمايش كنيدتعدادي از پرهاي پرواز و پرهاي پوشش بدن چند پرنده را جمع آوري كنيد. به ساختمان پرها دقت كنيد. اجزاي يك پر چگونه و از كدام طرف از هم باز مي شوند؟
پرها با توجه به شكل و نوع آنها با هم متفاوتند.

1 – اگر پرهاي مختلف را رها كنيد،‌كدام زودتر به زمين مي رسند، آيا در مورد پرندگان مختلف تفاوتي وجود دارد؟
پرهاي پرواز
2 – اگر پرها را در آب فرو بريد، كدام آسان تر و كدام سخت تر خيس مي شوند؟ پري را به نفت آغشته كنيد. اگر آن را در آب فرو بريد، سرعت خيس شد اين پر با پر خشك مشابه خود متفاوت است؟
پرهاي پرواز سخت تر خيس مي شوند. پري كه به نفت آغشته است دير خيس مي شود.

مقايسه كنيد

اين سه نوع پا، مربوط به سه نوع پستاندار كف رو، پنجه رو، و ناخن رو است. شباهت و تفاوت آنها در چيست؟ براي هر يك از اين نوع روش هاي حركت چه جانوراني را مي شناسيد؟
پاي پستانداران معمولاً به پنج انگشت ختم مي شود و اين كيفيت در انسان و ساير پستانداران عموميت دارد. اين سه نوع پا از لحاظ استخوان بندي به هم شبيهند اما متناسب با نوع حركت، تغييراتي در آنها پديد آمده و بعضي از استخوان ها بيشتر رشد كرده اند.
الف) كف رو (پاي انسان) :
كف پا و انگشتان روي زمين تكيه دارد.
ب) پنجه رو : (پاي گربه):
كف از زمين كمي و فاصله دارد و فقط 4 انگشت روي زمين تكيه دارند. اين حالت براي دويدن سريع مناسب است.
ج) ناخن رو: (پاي اسب):
فقط با يك انگشت كه روي زمين تكيه دارد راه مي روند يا مي دوند و كف پا كاملاً بالا است.

انتخاب كنيد .

به نظر شما كدام نتيجه گيريهاي زير درست اند :
1 – جانوران نمي توانند غذاي خود را بسازند. همه ي آنها غذا را از محيط اطراف مي گيرند.
صحيح .همه جانوران بطور مستقيم ياغيرمستقيم از گياهان تغذيه مي كنند.
2 – جانوران ، غذاي خود را گوارش مي دهند.
صحيح . زيرا پروتئين ها ، چربي ها و مواد قندي در بدن آن ها به ذرات ريزتري تبديل مي شود.
3 – بعضي از جانوران در دريا و بعضي در خشكي زندگي مي كنند.
غلط زيرا دوزيستان در هر دو محيط زندگي مي كنند.
4- بسياري از جانوران حركت مي كنند. حركت آن ها براي يافتن جاي مناسب تر زندگي،‌ يا پيدا كردن جفت است.
غلط . زيرا بعضي از جانوران مثل اسفنج ها،‌اصطلاحاً قادر به حركت نيستند. در بيشتر موارد نيز حركت براي بدست آوردن غذا و فرار از خطر است.
5 – بدن همه ي جانوران از تعدادي زيادي سلول درست شده است . هر گروه از سلول هاي كارهاي ويژه اي از قبيل گوارش غذا، حركت ، تنفس يا دفع مواد را انجام مي دهند. صحيح . زيرا در اين صورت كارها هميشگي و بهتر و سريعتر انجام مي گيرد.